De provincie Groningen: 'Stad en ommelanden'
Drama in Oudeschans: ‘hart van het dorp’ is niet meer
12 Feb 2021
Met grote verslagenheid hebben we kennis genomen van het nieuws dat de monumentale boerderij aan de Poortweg 1 in Oudeschans door brand verloren is gegaan. Dit pand stond op een beeldbepalende plek in het dorp en was daarmee dé blikvanger van de kleine gemeenschap, het hart van het dorp. Het is op het moment van schrijven nog niet bekend of, en zo ja, hoe deze leegte in de dorpskern zal worden opgevuld.
‘Het is een ramp voor het dorp’
Geen prachtige boerderij, maar slechts een paar muren. Het is het enige wat nog herinnert aan wat eens was. De vreselijke uitslaande brand van 11 december 2020 j.l. heeft een gat geslagen in de dorpskern. Zowel letterlijk als figuurlijk. ‘Het hart van het dorp is weg’, zoals dorpsbewoonster Renske het perfect verwoordt in gesprek met RTV Noord.
‘Het is een ramp voor ons dorp dat het is afgebrand’, tekent het Dagblad van het Noorden op uit de mond van inwoner en archeoloog Ko. ‘Deze boerderij speelde een mooie rol in de geschiedenis. De huidige eigenaren hadden hem keurig opgeknapt. Het is een gemis dat het gebouw door de brand is verwoest. En zo denkt iedereen in het dorp erover.’
De boerderij aan de Poortweg 1 was dan ook niet zomaar een woonboerderij, het was een monument. Een van de tien rijksmonumenten uit Oudeschans die op de lijst van Nederlandse rijksmonumenten pronken. Waar Amsterdam bekend staat om zijn grachten en Las Vegas om zijn casino’s, kennen de meeste mensen het kleine Groningen dorp juist om zijn vele rijksmonumenten per capita.
Verlies van eeuwenoud monument
De geschiedenis van de monumentale boerderij, prachtig gelegen naast het pittoreske kerkje van Oudeschans, gaat ver terug. Niet zo ver als die van het oude vestigingsdorpje zelf, maar wel enkele eeuwen. Het adres aan de Poortweg 1 werd namelijk opgeleverd in 1770, toen in het Groningse dorp nog een vestigingsgarnizoen was gelegerd.
In de jaren die volgde werd het pand door diverse lieden bewoond, waaronder de eerste burgemeester van de nieuwe gemeente Bellingwolde: Jacobus Heres. Hij was zelf boer en zag begin 19e eeuw dus een prima onderkomen in de woonboerderij. Die functie behield het pand ook nadien. Wel werd het door de verschillende eigenaren flink onder handen genomen: ze verbouwden, renoveerden en/of knapten de boerderij op.
Aan het begin van deze eeuw stond de woonboerderij beter bekend als het Wapen van Oudeschans, een gezellig café-restaurant. Nadat de uitbaters vanwege een huurconflict met de gemeente hun biezen pakten, werd het onderkomen enkele jaren omgetoverd tot een antikraakwoning. Dat veranderde toen de huidige eigenaren het pand kochten van de gemeente.
Nu de woonboerderij door de brand (grotendeels) als verloren kan worden beschouwd, is het nog maar de vraag of deze nog een langere geschiedenis krijgt. We blijven het in ieder geval in de gaten houden!
Cultuur snuiven in Groningen
26 Dec 2020
De provincie Groningen heeft erg veel museums die de moeite van een bezoek meer dan waard zijn. Er zijn talrijke attributen uit de voorgaande eeuwen en uit de oorlog bewaard gebleven. Tevens zijn er meerdere vestingstadjes welke ervoor zorgen dat je jezelf even terug in de tijd waant.
Bellingwolderschans: het Oudeschans van vroeger
30 Nov 2020
In de 16e eeuw werd op de plaats waar het dorp Oudeschans nu ligt, een spuisluis gebouwd. Daaromheen werd een vesting (ook wel schans genoemd) aangelegd. Zo is Bellingwolderschans ontstaan. In de jaren daarna werden er huizen nabij de schans gebouwd en ontstond er een dorp, dat toen Oudeschans genoemd werd.
Bezoek aan Oudeschans
25 Oct 2020
Als de provincie Groningen je vakantiebestemming is, mag je het pittoreske vestigingsdorp Oudeschans niet overslaan. Het ligt te midden van de landerijen waardoor het ook heerlijk is om in de omgeving te fietsen. Het dorp zelf heeft enkel 150 inwoners. In een oase van rust kun je genieten van de ouderwetse architectuur.